Juridisch bekeken

In de huidige wet, het decreet E2a zijn er winstmarges vastgelegd om een eerlijke en transparante handel te stimuleren. Hierbij moet ook gezien worden het beschermen van de consument voor prijsopdrijving en voedselveiligheid. We vinden het jammer dat sommige handelaren hieraan voorbij gaan en som zelf overdrijven. De roep naar concurrentie is mooi, maar niet voor een kleine economie als de onze. Wij vinden het daarom belangrijk dat de wetten worden nageleefd. We hebben gemerkt dat de overheid niet in staat is dit alleen te doen. Als consument moeten we ze een handje helpen. Daarom zullen we in de komende maanden de verschillende wetten die de consument moeten beschermen nader bekijken. Hier krijgt u alvast een opsomming van de wetten om economische delicten te voorkomen, en verder de bijlage van Decreed E-2a van 16 september 1980. Een lijst van goederen, waarvan de prijzen c.q. de groot- en kleinhandels winstmarges tot een nader bij afzonderlijk decreet te bepalen tijdstip niet mogen worden verhoogd.

WET van 9 januari 1986, houdende vaststelling van regelen voor de opsporing, de vervolging en berechting van economische delicten (Wet economische delicten) (S.B. 1986 no. 2), gelijk zij luidt na de daarin aangebrachte wijziging bij S.B. 1989 no. 42, S.B. 1992 no. 80, S.B. 2002 no. 67.

ECONOMISCHE DELICTEN
Artikel 11 1. Economische delicten zijn overtredingen van voorschriften gesteld bij of krachtens:

1. Het Decreet Prijszetting en Prijsbewaking (S.B.1984 No. 66);

2. Het Decreet Vergunningen Bedrijven en Beroepen (S.B. 1981 No. 145);

3. Het Decreet Controle Importgoederen (S.B. 1981 No. 172);

4. Het Decreet IJkwezen (S.B. 1983 No. 17);

5. Deviezenregeling 1947 (G.B. 1947 No. 136);

6. In- en Uitvoerregeling 1954 (geldende tekst S.B. 1981 No. 43);

7. Decreet inzake openingstijden winkelbedrijven (S.B. 1981 No. 99);

8. Het Padiedecreet 1985 (S.B. 1985 No. 35);

9. De Vleeskeuringswet (G.B. 1961 No. 45);

10. Wet Voorziening Afbetalingsstelsel (G.B. 1970 No. 91);

11. Wet Toezicht op het Bank- en Kredietwezen 1968 (G.B. 1968 No. 63);

12. Invoerrechtenregeling 1981 (S.B. 1981 No. 132);

13. De Bestrijdingsmiddelenwet (G.B. 1971 No. 151);

14. De Waterschapswet (G.B. 1932 No. 32);

15. Het Decreet M.C.P. Beheer (S.B. 1984 No. 14);

16. De Plantenbeschermingswet (G.B. 1965 No. 102);

17. De Slachtverbodwet (G.B. 1945 No. 28);

18. Wet Bestrijding Dierziekten (G.B. 1954 No.23);

19. Het Zeevisserijdecreet (S.B. 1980 No. 144);

20. Het Decreet tegengaan smokkelen (S.B. 1986 No. 3);

21. De Visstandsbeschermingswet (G.B. 1961 No. 44);

22. De Jachtwet (G.B. 1954 No. 25);

23. De Natuurbeschermingswet (G.B. 1954 No. 26);

24. Wet Bosbeheer;

25. De Houtuitvoerbelastingwet (G.B. 1946 No. 108);

26. De Houtuitvoerwet (G.B. 1950 No. 1);

27. De Uitvoerwet landbouw-, tuinbouw- en bosbouwproducten (G.B. 1936 No. 77);

28. De Wet op de territoriale zee en de aangrenzende economische zone (S.B.1978 No.26);

29. De Uitvoerverbodenwet (G.B. 1935 No. 105);

30. De Bouwwet (G.B. 1956 No. 30);

31. de Stedebouwkundigewet (G.B. 1972 No. 96);

32. de Planwet (G.B. 1973 No. 89);

33. de Delfstoffenwet (G.B. 1882 No. 19);

34. de Wet Exploitatie Delfstoffen in bevaarde kreken en stromen (G.B. 1895 No. 7);

35. de Goudbelastingwet (G.B. 1895 No. 12A);

36. de Petroleumwet (G.B. 1932 No. 55);

37. de Bauxietwet (G.B. 1919 No. 76);

38. de Concessiewet (G.B. 1907 No. 34);

39. de Voedingsmiddelenwet (G.B. 1911 No. 25);

40. de Wet verbod uitvoer van voedingsmiddelen (G.B. 1939 No. 56);

41. de Geldschieterswet (G.B. 1948 No. 43);

42. de Woekerwet (G.B. 1939 No. 14);

43. de Waarborgwet (G.B. 1973 No. 46);

Op weg naar voedingsrichtlijnen voor Suriname

Op 19 november 2015 kwamen 22 vertegenwoordigers van ministeries, ngo’s en zorginstellingen bij elkaar tijdens de workshop ‘De ontwikkeling van nationale voedingsrichtlijnen voor Suriname: de prioritering van voedingsproblemen en nationale doelen voor voedingsrichtlijnen’.
De workshop , die door het Bureau voor Openbare Gezondheidszorg (BOG) met ondersteuning van de stichting Partners4Progress en de Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (PAHO) georganiseerd werd, was een eerste stap in het ontwikkeltraject naar nationale voedingsrichtlijnen voor Suriname. Voedingsrichtlijnen zijn eenvoudige, wetenschappelijk onderbouwde, boodschappen voor de consument over wat men moet eten om gezondheid te bevorderen en ziekte te voorkomen

Tijdens deze workshop kregen de deelnemers de opdracht om aan de hand van feiten en cijfers te bekijken welke knelpunten er op het gebied van voeding en gezondheid in Suriname zijn. Het werd duidelijk dat Suriname zoals vele andere landen te kampen heeft met chronische aandoeningen waaronder:

– overgewicht (55% van de bevolking van 15 t/m 64 jaar)
– verhoogd cholesterol (ongeveer 1 op de 4 Surinamers van 15 t/m 64 jaar)
– hypertensie (1 op de 5 van de 15 t/m 64 jarigen)
– diabetes (ongeveer 1 op 10 Surinamers in de leeftijd 15-64 jaar)

De aanwezigen identificeerden eveneens een aantal ongezonde voedingsgewoonten die mogelijk bijdragen aan deze gezondheidsproblemen. Surinamers eten bijvoorbeeld te weinig groenten en fruit, hun voeding bevat meer suiker dan aanbevolen en meer dan 85% eet meer zout dan nodig is. Vervolgens kregen de deelnemers de mogelijkheid om uit de vastgestelde knelpunten prioriteiten te selecteren die met behulp van voedingsrichtlijnen aangepakt zullen worden. Vanuit de participanten is het advies uitgesproken om aan alle vastgestelde knelpunten prioriteit te geven. De resultaten van de workshop zullen meegenomen worden in de volgende fase in het ontwikkeltraject. Uiteindelijk moeten de voedingsrichtlijnen het voor consumenten mogelijk maken om bewuster te kiezen wat men eet.

Anne Getrouw
Voedingskundige BOG

Het nieuwe muskietengevaar: ZIKA

De laatste tijd zijn er steeds meer en meer berichten over een nieuw virus dat ons land teistert. Dit virus is het Zika virus. Dit virus heeft al enkele slachtoffers geeist. Het Zika virus wordt voornamelijk verspreid door muskietenbeten. Het is belangrijk om zoveel mogelijk te weten wat u kunt doen bij een eventuele Zika infectie en hoe u zichzelf ertegen kunt beschermen. Daarom gaan we het nieuwe jaar beginnen met informatie over het Zika virus.

Het Zika virus is een virus dat overgebracht wordt op de mens via een muskietenbeet. Van belang is dat deze muskiet ook geinfecteerd moet zijn met het virus. De ziekte is voor het eerst gemeld in West-Afrika en via daar is het Zuid Amerika binnen gekomen. Onlangs zijn de eerste gevallen van Zika ook in Nederland bekend.

Symptomen
Wanneer iemand met het Zika virus ge?nfecteerd wordt, hoeft deze person niet altijd ziek te worden. Echter, worden een of de vijf mensen die geinfecteerd zijn toch wel ziek. De symptomen die het meest voorkomen zijn koorts, huiduitslag, gewrichtspijnen en/of rode ogen. Andere symptomen zijn spierpijnen en hoofdpijn. De symptomen van Zika kunnen overeenkomen met die van Dengue en Chikungunya. Deze symptomen kunnen zeker minimaal een week aanhouden. Indien u een of
meerdere van deze symptomen heeft, dient u zo snel als mogelijk naar uw huisarts te gaan.

Behandeling
Alleerst zal uw huisarts een bloedtest adviseren om zo Zika aan te tonen in het bloed. Wanneer u Zika heeft, wordt u aangeraden om de symptomen te behandelen. Dit kan dmv paracetamol of paracof om koorts en pijn te verminderen. ER IS GEEN MEDICATIE DIE ZIKA KAN DOEN VERDWIJNEN. De behandeling bestaat voornamelijk uit voldoende rust, veel drinken en paracetamol gebruiken. Aspirine of andere medicamenten zoals Naproxen en Ibuprofen zijn ten strengste verboden. Dit kan de symptomen alleen maar verergeren.
Zwangere vrouwen en Zika
The Centre for Disease Control in de VS geeft aan dat het gevaarlijk is voor vrouwen om zwanger te worden terwijl het Zika virus nog actief is. Vrouwen die zwanger zijn en in het eerste trimester besmet worden met het Zika virus
hebben een grote kans om een kindje te krijgen met micorcefalie. Dit is een aandoening waarbij de hersenen onvoldoende ontwikkeld zijn. In principe wordt er geadviseerd om niet zwanger te worden in landen waar het Zika virus nog niet aangepakt is.

Preventie
In principe is het voorkomen van muskietenbeten de beste manier om uzelf te beschermen tegen Zika. De muskieten die Zika overbrengen prikken vooral tijdens de ochtend en de middag. In de avond zijn ze het minst actief. Slaap altijd onder een klamboe en probeer u zoveel mogelijk bedekkende kleding te dragen. Ruim broedplaatsen zoals autobanden op uw erf en stilstaand regenwater helemaal op. Gebruik muskieten gel en smeer u zich in. Ook zijn er in Chinese winkels anti muskietenkaarsen te vinden die naar citroen ruiken. Indien u een airco heeft in uw huis kunt u deze aandoen. Airco’s kunnen muskieten afweren. ZORG DAT U EEN GOEDE WEERSTAND HEEFT EN GEEF ZIKA GEEN KANS!

Rani Nanan Panday Bsc.
Health Science Dept. Prevention and Health Vrije university Amsterdam (VUmc).
Junior Researcher Helius project Dept. Internal and Vascular medicine Academic Medical Centre Amsterdam AMC)

World Consumer Right Day

15 maart World Consumer Right Day

Met de studenten van de Ludwich A. Simons school (Openbaar LBGO, Nabij Restaurant JAWA vanuit de verlengde Gemenelandsweg) zullen we op 15 maart aandacht vragen van de fast food bedrijven in ons land voor het Thema van CI ( Consumer International ) Antibiotics off the menu.

Wereld Consumenten Rechtendag 2016 – Antibiotica Uit het Menu! Op 15 maart zal de Consumentenkring stilstaan bij Wereld Consumenten Rechtendag door mee te doen aan de wereldcampagne om antibiotica van het menu te krijgen bij McDonald’s, KFC, Subway, Popeye, Golden Wings, Burger King, Nas Kip en andere bedrijven. Consumentenorganisaties in de hele wereld roepen samen met ‘Consumers International’, bedrijven op om een wereldwijde afspraak te maken om te stoppen om vlees op het menu te zetten van dieren die gekweekt zijn middels het regelmatig gebruik van antibiotica die ook gebruikt worden bij de mens. Consumentenkring zal deze campagne ondersteunen door bekendheid eraan te geven en de informatie te publiceren in haar maandblad. Het overmatig gebruik van antibiotica in de landbouw is een belangrijke oorzaak van antibiotica- resistentie , die overal in de wereld meer en meer toeneemt.

De Wereld Gezondheids Organisatie heeft ervoor gewaarschuwd en zegt dat als we niet snel actie ondernemen, we een post anti biotica tijdperk tegemoet gaan, waarbij belangrijke medicijnen geen effect meer hebben en gewone infecties en kleine ongevallen dodelijk kunnen zijn omdat normale medicijnen niet werken. Ongeveer de helft van de antibiotica die wereldwijd wordt geproduceerd, wordt gebruikt in de landbouw, waarbij een heleboel wordt gebruikt voor snellere groei van dieren en het voorkomen van ziekten, en niet het behandelen van ziekten. Ondanks de bezorgdheid van het overmatig gebruik aan antibiotica, zal het gebruik in de landbouw met tweederde toenemen in 2030 , nl van 63,200 ton in in 2010, naar 105,600 ton in 2030. Consumentencampagnes beargumenteren dat als de multinational fast food ketens als McDonald’s, KFC, Nas Kip, Popeye, Burger King, Golden Wings and Subway, tijdgebonden globale commitments maken om te stoppen om vlees van dieren die regelmatig antibiotic gebruiken, te bestemmen voor mensen, het een groot verschil zal uitmaken om de resistentie tegen antibiotica bij de mens tegen te gaan. Amanda Long, Directeur Generaal van ‘Consumers International’, zei: “Wereldwijd hebben restaurantketens een mogelijkheid om hun grote koopkracht en invloed te gebruiken om het gebruik van antibiotica in de voedselproductie te verminderen en de aanzet te geven voor andere praktijken. Ze kunnen ook de publieke awareness verhogen over dit probleem dat dringend aandacht behoeft.” Wereld Consumenten Rechtendag 2016 verwacht een participatieve beweging. Bij de vorige CI Campagne waren 110 CI leden betrokken in 84 landen en er was een sociale media campagne die meer dan 2.8 million sociale gebruikers heeft bereikt. Dit jaar zal de campagne een wereldwijde fotocampagne inhouden, waarbij consumentenactivisten foto’s zullen nemen van zichzelf buiten zo’n fastfood restaurant, en deze posten met de hashtag #AntibioticsOffTheMenu. Het publiek wordt opgeroepen mee te doen.

10 jaar Consumentenkring Suriname

Het begon allemaal in 2005 toen leden van de stichting Lust en Rust hun zondagse bijeenkomst hadden thuis bij Albert Alleyne op Commewijne, Lust en Rust. We spraken over van alles en nog wat; over de te organiseren trainingen “Positief Denken” in samenwerking met de Brama Koemari en de organisatie van buurtactiviteiten, zoals danslessen op Marienburg, Nieuw Amsterdam en Lust en Rust. We spraken verder over mogelijkheden om de sociaal economische problemen van de buurt en de district bewoners te verlichten.
Toen de prijzen in de winkels aan de orde kwamen omdat ze een stijgende trend vertoonden, ontsproot het idee van een consumentenvereniging. Aangezien ik reeds uit de Consumentenbond gestapt was, zag ik de opportunity om mijn wens en ideeën over hoe een consumentenbond er uit zou moeten zien, te realiseren.

We besloten toen een consumentenbond op te richten maar dan als vereniging en niet als stichting. De stichting Lust en Rust betaalde alle initiële kosten tot aan de oprichting bij de notaris op 16 maart 2006 en ook daarna. We besloten toen de oprichtingsdatum vast te stellen op 1 januari 2006. Ook de kosten voor de start van ons maandblad de Consumentenkoerier in 2009 werden door de stichting gedragen. Van minister Marica, hebben we een computer en een labtop gekregen. Hierna heeft de stg. Lust en Rust steeds voor de ontstane kosten opgedraaid. Het ging heel moeizaam met het werven van leden waardoor er geen of heel weinig inkomsten waren. De eerste bestuursleden waren Marianna Doelatip, Henri Drijokromo, Nicole Doelatip, Patricia Naarden en Albert Alleyne als eerste voorzitter. Bij de notaris zijn opgetreden als oprichters Marianna Doelatip, en Albert Alleyne. Deze twee waren respectievelijk penningmeester en voorzitter van de stg. Lust en Rust.

De andere drie waren bereid gevonden om de vereniging te ondersteunen in het eerste bestuur.
De vereniging heeft veel momenten van vallen en opstaan gekend. Maar steeds was de stg. Lust en Rust daar om te helpen.
In 2013 werden we lid van Consumer International, terwijl de voorzitter Albert Alleyne en de penningmeester Clyde Overman in het bestuur van de CCC zitting namen. Respectievelijk als 1e vice president en secretaris. Van juni 2009 tot 2015 zijn er 67 magazines verschenen. Bij de start zijn we begonnen met een zwartwit krantje in A4 formaat dat uitgroeide vanaf 2014 tot een full color magazine . De kwaliteit van de artikelen wordt steeds beter en we merken nu duidelijk de belangstelling en het gebruik van onze magazine.
Er zijn honderden klachten met succes behandeld en het streven is om de service naar de leden steeds te verbeteren en de voorlichting op te voeren om bewustere keuzen te maken.
Voor de komende tijd moeten we werken aan werving van leden en een betere juridische fundering voor de bescherming van consumenten. Tot nog toe zijn conflicten tussen consumenten en ondernemers steeds middels mediation opgelost. In de komende periode moeten we werken aan meer prijs en kwaliteit vergelijkingen om het bewustzijn onder de leden te vergroten.

Studenten van het IMEAO hebben t.b.v. De Consumentenkring een prijsvergelijking gemaakt van de 32 basis goederen die het Ministerie van Handel en Industrie in September 2015 gemeten heeft in alle districten. Uit deze vergelijking zien we de stijging van de producten tot 16 februari. Opgemerk is dat de prijzen blijven stijgen en steeds worden verhoogd. Consumenten klagen steen en been maar zijn radeloos en hebben geen andere keus dan voor de broodnodige producten te betalen. Dit is een situatie die niet lang volgehouden kan worden. Er zal snel een oplossing gevonden moeten worden voor het feit dat prijzen ongecontroleerd worden verhoogd.
Bij het vergelijken van de prijzen is ons gebleken dat er tussen september 2015 en februari 2016 een prijsstijging heeft plaatsgevonden. Zo kunnen we bijvoorbeeld zien dat bij aardappel er een gemiddelde stijging (in procent) heeft plaatsgevonden van 15.7% en bij klinol een stijging van 13.21%.

Hoeveel SRD bespaar jij per maand indien je dagelijks water uit de kraan meeneemt naar het werk, school of andere activiteit?

Obesitas en buikvet

Obesitas

Obesitas is ernstig overgewicht en geeft aan dat het lichaam in een ongezonde toestand is. Er kunnen gezondheidsklachten optreden. De gevolgen van de klachten kunnen zo ernstig worden dat chronische ziekten zoals diabetes mellitus type 2, hoge bloeddruk en verhoogd cholesterol zich kunnen ontwikkelen. Deze ziektebeelden zijn chronisch hetgeen betekent dat je er levenslang mee te maken hebt. Het is wel mogelijk je glucose waarden te stabiliseren door een gezonde leefstijl op na te houden te weten: gezonde voeding en voldoende beweging en indien van toepassing, op tijd inname van medicatie. Het is daarna belangrijk het zo te houden door een gezonde leefstijl.

Obesitas en BMI
Bij een BMI vanaf 30 spreekt men van obesitas. BMI staat voor Body Mass Index en wordt als volgt gemeten: (Lengte x Lengte) : gewicht. Een BMI tussen 18-24 geeft aan dat het lichaam in een gezonde toestand is. Bij een BMI boven de 26 spreekt men van overgewicht en bij een BMI boven de 30 van ernstig overgewicht of obesitas. Zie tabel 1. die kunnen vaststellen of iemand Obesitas heeft zijn de buikomvang. Een goede buikomvang is bij mannen tussen 94-102 cm en bij vrouwen een buikomvang tussen 80-88 cm. Daarnaast wordt ook het vet percentage bepaald; Dit verschilt per geslacht, per persoon en leeftijd. Het vetpercentage geeft aan hoeveel buikvet of orgaanvet aanwezig is. Ook mensen met een “gezonde BMI onder de 25” kunnen een hoge vetpercentage hebben. Dit is ongezond en kan onder andere verhoogd cholesterol ontwikkelen.
Een buikomvang boven de 94 cm bij mannen en boven de 80 cm bij vrouwen geeft aan dat er te veel buikvet aanwezig kan zijn. Zie tabel 2

Wat is Buikvet?
Buikvet is vet dat zichtbaar is, dat zien wij en dat kunnen wij voelen. Vet wordt op verschillende manieren door het lichaam opgeslagen, bijvoorbeeld rond de heupen, dijen, billen en rond de buikstreek. In de buikholte zitten onze organen die beschermd worden door een vetschort. Wanneer wij te veel vet op de vetschort ontwikkelen, is dat zichtbare buikvet. Daarnaast hebben wij ook vet dat dieper gelegen ligt in de buik, en wel rondom de organen zoals het hart, de lever, nieren, pancreas of alvleesklier, maar ook rondom de darmen. Dit vet wordt orgaanvet of visceraal vet genoemd en is onzichtbaar.

Functie van orgaanvet
Een kleine hoeveelheid orgaanvet (visceraal vet) is niet slecht; Het dient als stootkussen voor de organen. Daarnaast produceert dit vet een aantal stofjes waaronder vetzuren, hormonen, ontstekingseiwitten en eiwitten die de stofwisseling beïnvloeden.

De gevaren van (visceraal) orgaanvet.
Wanneer er te veel orgaanvet in het lichaam zit worden ook te veel van de stofjes geproduceerd, waardoor de kans op bepaalde chronische ziekten, zoals hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol, diabetes mellitus type 2, hart- en vaatziekten en bepaalde soorten kanker groter is. Bijvoorbeeld: De lever: die produceert grootste deel van cholesterol 80%, de rest komt uit de voeding. De lever heeft een ontgiftende werking en helpt bij vertering van vetten door productie van gal. En zorgt ook voor afvoer van het slechte cholesterol LDL, die via de darmen als ontlasting het lichaam verlaat. Wanneer er te veel orgaan vet rondom de lever zit, kan leververvetting ontstaan en kan het slechte cholesterol LDL moeilijk worden afgevoerd waardoor men verhoogd cholesterol ontwikkeld.

BMI 3

Te veel orgaanvet is gevaarlijk voor het lichaam omdat het slecht effect heeft op het immuunsysteem. Wanneer het lichaam te veel slechte cholesterol produceert kunnen de vaten in het lichaam vernauwt raken en kunnen hart en vaatziekten ontstaan zoals een infarct of beroerte. Door de vernauwingen in de vaten moet het hart harder werken om het bloed door de slagaders te laten stromen. De druk wordt verhoogd en kan verhoogde bloeddruk ontstaat. Door te veel vet om de pancreas of alvleesklier verslechtert de gevoeligheid van insuline waardoor Diabetes Mellitus kan ontstaan.

Conclusie:
Om een gezonde BMI en minder orgaanvet en/of buikvet te ontwikkelen, is het belangrijk om voor een gezonde leefstijl te kiezen. Wij leven in een land waar eten centraal staat en bepaalde eetgewoontes en eetculturen niet weg te denken zijn. Het is niet zo simpel als het gezegd wordt, maar waar een wil is, is een weg. Motivatie, doorzettingsvermogen, prioriteiten en niet in verleiding komen zijn de sleutels. Het allerbelangrijkste is correcte informatie en adequaat gerichte begeleiding. Hiervoor kunt u naar de diëtist. De sociale gelegenheden hoeven er niet onder te leiden wanneer voor een gezonde leefstijl gekozen wordt. Wel is het belangrijk prioriteiten te kunnen stellen en balans in de intake te vinden.
“Een goede voedingstoestand is van groot belang voor een gezond leven”

ACT against AIDS!

Op dinsdag 2 december was het Wereld Aids Dag. Daarom hebben wij besloten om in het kader van deze belangrijke dag wat dieper in te gaan op het HIV virus en het daarmee gepaarde Aids syndroom. 80% van de HIV geïnfecteerde in Suriname komt door onbeschermde seks met iemand die al geïnfecteerd is.

Wat is HIV en wat is Aids?
HIV staat voor Human Immunodeficiency Virus, oftewel ‘menselijk virus dat de afweer afbreekt’. HIV is een virus. Dit virus valt onder de seksueel overdraagbare aandoeningen. Echter is HIV ook op andere manieren te krijgen. De drie bekendste manieren om aan HIV te komen zijn:
Onbeschermde seks Moeder op kind transmissie Bloedtransfusies die niet correct getest zijn of hergebruik van naalden van drugsverslaafden.
Wanneer het HIV virus zich ontwikkeld heet dit Aids. Aids staat voor Acquired Immune Deficiency Syndrome, oftewel ‘verkregen ziekte waarbij de afweer niet werkt’. Aids heeft zonder behandeling altijd een dodelijke afloop. Het HIV virus richt zich op het afweer systeem van de mens en verzwakte deze tegen ziekteverwekkersJe spreekt van Aids, als het afweersysteem zodanig verzwakt is door hiv dat het allerlei virussen en bacteriën niet meer kan elimineren. Iemand bij wie het hiv virus ontwikkeld is word steeds zwakker en vatbaarder voor voor uiteenlopende infectieziekten en andere kwaadaardige aandoeningen. Indien de behandeling uitblijft zal iemand uiteindelijk aan de gevolgen van Aids overlijden. Echter wanneer er een tijdige behandeling plaats vind d.m.v Aids remmers kan voorkomen worden dat de HIV infectie een fataal beloop heeft in de vorm van Aids. stop aids
Hieronder staan de belangrijkste punten op een rijtje:
Je kunt jezelf beschermen tegen een HIV-infectie Als je risico hebt gelopen op HIV, kom je via een HIVtest te weten of je HIV hebt Als je HIV hebt, kun je Aids voorkomen door dagelijks HIV-remmende medicijnen te slikken Zelfs mensen die de diagnose ‘Aids’ hebben gekregen, kunnen ,afhankelijk van de ernst van hun ziekte, met behulp van HIV-remmers en aanvullende medicijnen worden gered Er is geen vaccin tegen HIV

De symptomen van een HIV infectie
Mensen krijgen soms eerst griepachtige verschijnselen kort nadat ze HIV hebben opgelopen. Deze kunnen verschillen van persoon tot persoon. Meestal lijden ze aan koorts, opgezette lymfeklieren, keelpijn, huiduitslag, recent gewichtsverlies, misselijkheid, braken, diarree en gewrichtspijn. Je spreekt dan van een acute HIV-infectie. In de acute fase van de HIV-infectie is iemand heel besmettelijk! Na de acute HIV-infectie voel je je meestal voor langere tijd weer gezond. Wel wordt intussen je afweer aangetast en krijg je op een gegeven moment opnieuw klachten. Dat kan na twee jaar gebeuren, maar kan ook langer dan ongeveer tien jaar duren. Dat is van tevoren niet te voorspellen. Het verschilt van persoon tot persoon. Uiteenlopende factoren spelen mee, bijvoorbeeld: de algehele gezondheid, leeftijd, erfelijke factoren en natuurlijk het HIV-virus dat je oploopt.

Behandeling
Sinds 1996 kan HIV optimaal worden behandeld met de combinatietherapie, waardoor mensen met HIV goed kunnen blijven leven, zonder Aids te krijgen. De levensverwachting van mensen met HIV komt sindsdien steeds meer in de buurt van die van gezonde mensen. De behandeling bestaat uit een combinatie van ten minste drie HIV-remmende medicijnen, die dagelijks moet worden ingenomen. Ze blokkeren de vermenigvuldiging van HIV in het lichaam. Ook mensen die al Aids hebben, kunnen dankzij HIV-remmers hun gezondheid voor een groot deel herwinnen. De bijwerkingen hebben wel een hele grote impact op het lichaam. Je geneest nooit van HIV. De HIV-remmers zorgen er dus voor dat het HIV virus zich niet ontwikkeld tot Aids.
Preventie
De enige manier om u zo goed als mogelijk te beschermen tegen een infectie met het HIV virus is om allereerst u te beschermen tegen onveilige seks. Vooral als u verschillende seksuele partners heeft. Wanneer u denkt geïnfecteerd te zijn met het virus, laat u testen bij Stichting Lobi in Paramaribo. U kunt het virus niet oplopen door in contact te komen met alle soorten lichaamsvocht van iemand anders. Zo zijn speeksel, zweet, traanvocht, urine en ontlasting alleen gevaarlijk als er zichtbaar bloed in zit en als er risico is dat dit rechtstreeks in het lichaam terecht kan komen.

Ik wens u allen prettige feestdagen en een voorspoedig, gezegend en bovenal gezond 2016.

Onze eigen moestuin

Verwelkingsziekte – Fusarium spp.

Symptomen: Verwelking van de planten, gevolgd door afsterving.
Bestrijding: – Planten op gronden met een hoge pH (6,5) – Vruchtwisseling toepassen, niet met tomaatachtigen – Gebruik variëteiten die resistent hiertegen zijn – Aangetaste planten en plantenresten opruimen en vernietigen – Indien nodig spuiten met Captan (3 gr/l water) (vt = 7 dgn).

Kiemplantenziekte, smeltersikie of ?damping off?: Pythium spp., Rhizoctonia solani en diverse andere schimmels en bacteriën
Symptomen: Uitval van kiemplanten, doordat de stengels wegrotten.
Bestrijding: – niet te dicht zaaien en niet te nat maken
– kiemplanten in een schoon medium uitkweken of de grond vooraf ontsmetten en in zaaibakken zaaien. De grond kan gestoomd worden (2 uur lang op constante temperatuur van 90ºC)
– gezond zaaizaad gebruiken of voorbehandelen met Captan (4 g/kg zaad)
– planten niet te lang in de zaaibak houden
– wanneer uitval optreedt spuiten met Captan 83 % w.p. (3 gr/l water)(vt=7 dgn) – aangetaste planten en planteresten opruimen en vernietigen.

Sclerotiumrot – Sclerotium rolfsii
Symptomen: Wit, straalvormig schimmelpluis op de stengelvoet en op de grond. Later geelbruine sclerotiën
op de grond, de stengelvoet en op de vrucht. De stengel wordt geringd, de bladeren worden geel, de plant verwelkt en sterft af. De schimmel treedt vooral op in de regentijd op plaatsen, waar de planten door wateroverlast zijn verzwakt en vooral op klei en zandgronden.
Bestrijding: – Zorgen voor een goede ontwatering
– Aangetaste planten met kluit uitgraven en verbranden – Planteresten vernietigen.
Vruchtrot of Anthracnose – Colletotrichum sp. of Gloeo sporium sp.
Kleine, bruine, ingezonken ronde vlekken, die later groter en nog dieper worden en in elkaar overvloeien tot grotere vlekken.
Bestrijding: – Zorgen voor een schone aanplant door snoeien, opruimen en vernietigen van aangetaste
vruchten en plantenresten – Adequate bemesting, zie voorschrift.

Virusziekten
Eggplant mosaic virus (EMV)
Symptomen: Mozaïekpatronen op de bladeren. De bladeren blijven klein en smal.
Bestrijding: – Zieke planten verwijderen en vernietigen
– Geen tomaat in de buurt van antroewa en boulanger telen.

Tobacco mosaic virus (TMV)
Symptomen: Mozaïek patronen op de bladeren. In een later stadium treedt een zodanige versmalling van het
blad op, dat de bladeren vetervormig worden.
Bestrijding: – Zieke planten verwijderen en vernietigen
– Kontakt vermijden met tabaksprodukten (sigaretten) tijdens het zaaien en overplanten.

Tomato bushy stunt virus (TBSV)
Symptomen: Bossige en gedrongen groei van de planten.
Bestrijding: – Zieke planten verwijderen en vernietigen.

Tomato spotted wilt virus (TSWV)
Symptomen: Bronskleurige vlekken op de bladeren en concentrische cirkels op de vruchten. Het virus gaat met het zaad over.
Bestrijding: – Zieke planten verwijderen en vernietigen.

Neusrot
Symptomen: Bruin tot zwart gekleurde ingezonken plek aan de onderzijde van de vruchten.
Bestrijding: Zorg voor een geregelde watertoevoer en voor voldoende kalk (beschelpen) in de bodem.

Plagen
Vruchtboorders – Aardrups – Agrotis repleta en Spodoptera sp.
Symptomen: Grote gaten in de bladeren, die ‘s nachts door de rupsen veroorzaakt worden. De rupsen zijn grijsbruin van kleur en kunnen 4,5 cm lang worden. Overdag verbergen ze zich in de grond rond de stengelvoet.
Bestrijding:
– Alle plantenresten (haarden) van het veld verwijderen alvorens nieuwe tomaten uit te planten
– Goede onkruidbeheersing en goed opbinden van tomaatplanten zodat de ondergrond kan opdrogen – De bodem rond de planten in een straal van 20 cm goed nat spuiten met Basudine/ Diazinon 60 % e.c. (3 cc/l water) (vt = 7 dgn).

Kotkoti – Gryllotalpidae
Symptomen: Jonge planten worden juist onder de grond doorgebeten en vaak wordt de plant gedeeltelijk in de gang getrokken door de bruine insekten (1-3 cm) met brede voorpoten en bijtende monddelen.
Bestrijding: – de planten iets langer doortelen in cups, waardoor de stengels verharden en minder smakelijk zijn voor de kotkoti’s – Aanaarden bij lichte schade, planten maken snel nieuwe wortels – Preventief: voor het zaaien het zaaibed behandelen met Basudine/ Diazinon 60 % e.c. (0,7 cc/m²)(vt = 7 dgn)
– Curatief: Mole Cricket bait (3 gr/m²) (vt = 7 dgn).

Mineervlieg – Liriomyza sp.
Symptomen: Zilverwitte slingerende gangen in het blad. De kleine vliegjes (1,5 mm) leggen hun eieren apart op het jonge blad. De larven boren in het blad en vreten een gang door het bladmoes. Schade treedt alleen op wanneer de kiemplantjes zwaar worden aangetast.
Bestrijding: – Aangetaste bladeren wegplukken en vernietigen – De oude aanplant opruimen alvorens nieuwe planten te zaaien – Er zijn natuurlijke vijanden in de omgeving, die de kans moeten krijgen om zich te vermeerderen. De biologische bestrijding kan heel effectief zijn, indien het gebruik van organofosfaten, carbamaten en pyrethroide insecticiden geminimaliseerd wordt
– Bij ernstige aantasting spuiten met Abalone 18 e.c. (biologisch insecticide/acaricide) (0,5 cc/l water)(vt = 1 dag) of Actara (0,5 gr/l water) (vt = 3 dgn).

Pijlstaartrups – Protoparce sexta paphus
Symptomen: Sterke bladvraat, waarbij een aantal bladstelen helemaal kaalgevreten zijn. De rupsen zijn groen met witte strepen, schuin op de zijkant van het lichaam. Aan het achterlijf is een kort staartje in de lucht gestoken. De vlinders zijn grijzig en 4-5 cm lang, ze vliegen alleen ‘s nachts.
Bestrijding: – De rupsen worden veel gedood door grote bruine wespen (marbonsoe) en vaak geparasiteerd (biologische bestrijding). Er verschijnen dan talloze witte kokonnetjes buiten op het rupsen lichaam. De rupsen vreten niet of nauwelijks meer en men moet hen met rust laten (niet spuiten) om de verspreiding van de parasiet te bevorderen. – Rupsen met de hand verzamelen en vernietigen.

Witte vlieg – Aleyrodidae
Symptomen: Groeiremming en bladmisvormingen door zuigschade en roetdauwvorming. De larven zijn 1-1,5mm groot, lichtgroen en later donker van kleur. De volwassen vliegen zijn wit en bedekt met een wit laagje poederige was. Ze komen in kolonies voor op de onderkant van de bladeren, waar ze onbeweeglijk zitten te zuigen. Bij het schudden van de plant vliegen ze op. Kolonievorming treedt vooral op wanneer de planten te droog en erg dicht staan.
Bestrijding: – Regelmatig de onderkant van de bladeren inspecteren; de aangetaste bladeren wegplukken
– Er treedt behoorlijke parasitering op, dus er is natuurlijke bestrijding door wespjes – Door het plaatsen van geel gekleurde kartonnen of plastiek vellen besmeerd met insektenlijm of stroperig vet (b.v grease) kunnen grote aantallen vliegen weggevangen worden – Indien de plaag zich uitbreidt en groeivertraging optreedt, bespuiten met Malathion (2-4 cc/l water) (vt = 3 dgn).

Bladluizen
Symptomen: Door zuigschade kunnen er bladmisvormingen en groeistagnaties plaatsvinden.
Bestrijding: In het beginstadium van de aantasting kunnen de aangetaste delen weggeplukt en vernietigd worden.

Bladroller – Psara pallicaudalis
De rups is bruingroen en glimmend en kan ongeveer 25 mm lang worden. De rups rolt dagelijks een nieuw blad tot een kokertje, waarin de rups zich verbergt. Van hieruit wordt het blad aangevreten, waarbij één opperhuid intakt blijft. De schade beperkt zich tot enkele bladeren per plant. De bestrijding is zelden noodzakelijk. De aangetaste bladeren (als er nog een rupsje in zit) kunnen weggeplukt en vernietigd worden.

Witte bonenmijt – Polyphagotarsonemus latus
Symptomen: Bruinverkleuring van de jonge bladeren, die smal blijven en misvormd raken. Het gehele groeipunt van de plant lijkt verbrand. De groei vermindert sterk en er treedt geen vruchtvorming meer op.
Bestrijding: Bespuiten met Torque (0,5-1 cc/l water) (vt = 3 dgn).

Aaltjes
Wortelknobbelaaltjes – Meloidoyne spp.
Symptomen: Slechte groei, weinig vruchtvorming en knobbels in de wortels.
Bestrijding:
– Vruchtwisseling toepassen met Crotalaria
– Aangetaste planten verwijderen en vernietigen
– Gebruiken van gezond plantmateriaal.

Neusrot (kalkgebrek)
Bruin tot zwart gekleurde, ingezonken plek aan de onderzijde van de vruchten.
Bestrijding:
– Zorg voor een geregelde water toevoer
– De grond beschelpen of bekalken.

Bron:
Ministerie van LVV
afdeling Voorlichting
Letitia Vriesdelaan 8 – 10
Tel.: 479112 tst. 1143 of 1116

We moeten “de tering naar de nering zetten”

Meer dan ooit zullen we de economische wetmatigheden in acht moeten nemen. We hebben de devaluatie zien aankomen.
Weken achtereen steeg de koers op straat zonder dat er enige maatregel genomen werd. Het werd weer allemaal gedoogd. Het wisselen van valuta bij illegale cambio’s en winkels gaat normaal door. De import van veel onnodige inferieure en slechte kwaliteit producten die de verkoper vaak niet wil inruilen bij gebleken verborgen gebreken.
Allemaal kapitaalverlies.

De koers ging automatisch, of moet ik zeggen kunstmatig de lucht in. De CBvS kwam met enige interventies zonder resultaat.
We komen er niet onderuit de grootste exportproducten verkeren in zwaar weer. Onze bauxiet levert niets meer op, zo ook levert onze Bananen, goud en aardolie veel minder.
Uitgaande van deze situatie blijft niets anders over dan “de tering naar de nering te leren zetten:” Eigenlijk een normaal ding.
Je kunt niet meer uitgeven dan je verdient. Maar de maatregelen moesten beter en met langere tussen posen verspreid worden uitgevoerd. Wij adviseren consumenten zich strikt te houden aan de noodzakelijkste producten die je je met jouw budget kunt permitteren.
Gebruik een boodschappenlijst bij het winkelen, voorkom onnodige uitgaven. Maak een lijst, op basis van het gezinsbudget dat ter beschikking is voor de maand. Zet wat opzij hoe klein dan ook voor onverwachte uitgaven. Gebruik je spaargeld niet voor de aankoop van duurzame verbruiksartikelen, maar spaar ervoor. “Regel uw uitgaven naar de inkomsten, ‘ga met uw
beschikbare beurs te markt” Van 18 tot 21 November werd haar World congress unlocking consumer power gehouden in Brasilia. De nieuw gekozen President Bart Combee en de council feliciteren we en wensen ze het beste toe.

Consumentenvrienden we moeten sparen en besparen om deze economische crisis in ons land te overleven. Waar een wil is, is er een weg. We moeten eruit komen. Bezinningsvolle, een Zalig Kerst en een voorspoedig 2016.

De nieuwe EBS tarieven

We moeten er nog aan wennen om een verhoogd tarief te betalen. Belangrijk is dat we enige zaken in de gaten houden. We noteren wekelijks ons energie verbruik van de EBS. Zo kunnen we ons verbruik zelf reguleren. Elke maand zelf het verbruik doorgeven zodat je geen verbruik opgelegd krijgt middels een schatting van de EBS.
Op de website van de EBS www.nvebs.com kun je zelf je stroomrekening berekenen. Je kunt je rekening bekijken en leren hoe je stroom kunt besparen.
Let op de stroomvreters, zoals ijskast, wasmachine, vrieskast, airco, microwave, strijkijzer enz. We hebben ze nodig, spreek het gebruik daarom goed af met het gezin, zodat er efficient gebruik van kan worden gemaakt. Indien je waterdruk onvoldoende is waardoor je gebonden bent aan een hydrofoor, vraag een installateur de waterdruk achter je meter te controleren en eventuele verstoppingen op te heffen. Waardoor het gebruik van de hydrofoor overbodig wordt. Hiermee bespaar je heel veel stroomverbruik en ook water verbruik. Maar je kan ook tot de ontdekking komen dat er geen waterdruk is van de SWM. Geef dit onmiddellijk door aan de SWM. Je mag het ook aan de Consumentenkring vertellen.
Hieronder een voorbeeld van de berekening van een stroom tarief huishoudelijke afnemers: naar een voorbeeld berekening van EBS website www.nvebs.com

Voorbeeld: We moeten allereerst aangeven welke fase aansluiting we hebben omdat ons abonnement aan de hand van de fase aansluiting bekend wordt. Zoals eerder aangegeven. De meeste mensen hebben een 1 fase aansluiting. Ook hadden wij u aangeraden wekelijks uw meterstand bij te houden en die maandelijks door te geven aan de EBS voor de tarief bepaling. Zo gezegd zo gedaan. Zo weten we hoeveel ons maandelijks verbruik is. We nemen als voorbeeld een verbruik van 937 kWh voor de maand. Berekening volgens de EBS calculator op www.nvebs.com

1...456 7 Page 5 of 7