Dit beeld zal in veel gezinnen heel erg bekend voorkomen. Snurkende mensen die anderen uit de slaap houden; echtparen die apart slapen en snurkers die niet meer ergens durven te gaan logeren of samen met anderen op vakantie
durven.
Wat is snurken?
Snurken wil zeggen dat bij het ademhalen tijdens het slapen een zagend, ruisend-brommend geluid gemaakt wordt. Dit kan (forse) overlast bezorgen aan anderen/
huisgenoten. Ruim de helft van de bevolking snurkt in meerdere of mindere mate. De oorzaken van snurken zijn over het algemeen bij kinderen en volwassenen iets verschillend. Bij kinderen spelen de neus en keel amandelen heel vaak een grote rol, bij volwassenen is de rol van deze organen meestal minder uitgesproken (zie verder). Hoe ontstaat het snurken? Bij de ademhaling gaat de lucht via de neusholte, de keelholte en de luchtpijp naar de longen. Zie het onderstaande plaatje.
Aan het begin van de luchtpijp zitten de stembanden (ter hoogte van de adamsappel/strottenhoofd). Snurkgeluiden ontstaan door een vernauwing in de luchtweg in het traject tussen de ingang van de neus (neusgaten) en
de stembanden. Bij mensen die snurken is soms de neusholte te nauw, maar meestal betreft het een vernauwing
achter de huig (dat is de overgang van de neusnaar de keelholte) of het gebied in de keelholte áchter de tong . Bij ruim 8-10 % van de volwassen bevolking komt naast snurken ook het slaapapneu probleem voor. Hierbij ontstaat er niet alleen een vernauwing van de luchtweg tijdens de slaap met snurkgeluiden maar ook een (totale) blokkade waardoor de luchtstroom stopt. Als deze blokkade meer dan 5 keren per uur optreedt en de duur van de blokkade meer dan 10 seconden is, zodanig dat het bloed zuurstof gehalte gaat dalen, spreekt men van een slaapapneu probleem.
Wat voor omstandigheden bevorderen het snurken en ontstaan van slaapapneu?
-Slapen op de rug; hierdoor zakken het zachte gehemelte,
de huig en de tong naar achteren.
-Een van nature lang en vrij slap zacht gehemelte en
huig.
-Verslapping van de spieren van het zachte gehemelte,
de huig en de tong door oververmoeidheid en
door ouder worden. Ook alcohol en bepaalde medicijnen
(slaapmiddelen, kalmerende middelen) verminderen de
spanning in deze spieren waardoor ze verslappen.Voortdurende
irritatie van de keel door roken of
brandend maagzuur (ten gevolge van een breuk in het
middenrif) kan de wand van de keelholte verdikken en
de doorgang nauwer maken.
-Overgewicht. Hierbij worden ook de wanden van
de keelholte dikker.
-Vergrote keel- en/of neusamandel. Dit komt vooral
bij kinderen voor.
-Een te nauwe neusholte oftewel neusverstopping
door zwelling van het neusslijmvlies (bij verkoudheid en
allergie), door poliepen. (dit zijn met vocht gevulde uitstulpingen van het
neusslijmvlies) of door scheefstand van het
neustussenschot, waardoor een te lage luchtdruk
ontstaat in de keelholte bij het inademen.
Welke klachten ontstaan er door snurken en slaapapneu ?
Door het snurken, kan de kwaliteit van de slaap van partners en huisgenoten slecht zijn, de snurker zelf slaapt vaak wel redelijk goed. Echter, indien er sprake is van een slaapapneu probleem, dan is de kwaliteit van de slaap van partners, huisgenoten en de slaapapneu patiënt (persoon) slecht tot zeer slecht. Regelmatig worden slaapapneu patiënten met verstikking verschijnselen wakker en zijn dan in paniek. Door de slechte slaap kunnen concentratiestoornissen en vergeetachtigheid optreden, leidend tot sociale problemen en problemen op de werkvloer. Bovendien kunnen mensen dan achter het stuur in slaap vallen waarbij (ernstige) ongelukken kunnen voorkomen. Geschat wordt dat 20%
van alle verkeersongelukken in de Westerse wereld op de een of andere manier samenhangen met slaap apneu. Door de slechte slaap en de langdurig lage bloed zuurstof spanningen tijdens de slaap ontwikkelen mensen met slaapapneu (ernstige) gevolgen/complicaties op termijn: een onregelmatige hartslag, hoge bloeddruk die niet goed te behandelen is en hartvergroting. Daarnaast suikerziekte die niet goed te behandelen is, bij diabetici met slaapapneu is het bloedsuiker gehalte moeilijker goed in te stellen. Door hartritme stoornissen kan een hartstilstand in de slaap ontstaan. Problemen met de potentie komen relatief vaak voor, evenals problemen die lijken op een vroegtijdige dementie. Slaapapneu is dus een ernstige aandoening waarvan het belangrijk is dat het tijdig onderkend wordt. De diagnose wordt gesteld door een slaaponderzoek (polysomnografie) dat door de OSAS consulente, mevr. S. Sitlapersad, wordt verricht. Zij is verbonden aan de stichting Hoofd Hals Centrum Suriname.
Zijn er leefregels om snurken en slaapapneu te voorkomen of te verminderen?
Met bepaalde maatregelen kunt u mogelijk het snurken / slaapapneu verminderen:
– vermijd alcoholgebruik in de avond;
-gebruik geen zware maaltijd vlak voor het slapen;
-stop met roken;
-streef naar een goed lichaamsgewicht door gezond te eten en voldoende te bewegen. Een vuistregel is dat uw lengte (boven de meter) in centimeters gelijk is aan het ideale gewicht (in kilo’s); zorg voor een regelmatig leefpatroon, waarbij eventuele slaapmiddelen en kalmerende middelen niet meer nodig zijn.
Hoe kunnen snurken en slaapapneu verder behandeld worden?
Er zijn enkele methoden die voor het snurken gepropageerd worden:
-kinbanden om de mond gesloten te houden;
-plastic spreiders om de neus open te houden;
-elektrische apparaatjes die een stroomstootje geven als het snurken begint;
-een tennisbal in de rug van de pyamajas naaien om te voorkomen dat de snurker op zijn rug gaat liggen.
Deze middelen/methoden werken slechts zelden en hebben vaak als enig effect een verstoorde nachtrust met daardoor slaperigheid overdag. Naast de genoemde leefregels die wel effectief zijn kan snurken door relatief simpele ingrepen/operaties verholpen worden.
Voor de behandeling van slaap apneu zijn er goede methodieken ontwikkeld naast de leefregels:
-de behandeling met een CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) apparaat
-de behandeling met een beugel in de mond die de onderkaak naar voren verplaatst( MRA)
-operatieve behandelingen positie therapie indien er sprake is van positieafhankelijk slaapapneu
Goede behandeling van een slaapapneu probleem zal leiden tot:
-minder uitval van deelname aan het arbeidsproces
-verminderde zorgvraag doordat zich minder complicaties als gevolg van slaapapneu voordoen.
-verminderd risico op verkeersongevallen
-een aanzienlijke verbetering van de kwaliteit van leven.
In een volgend artikel zal meer uitgebreid ingegaan worden op de mogelijke behandelingen voor snurken en slaapapneu.
Dr. Drs. J.K. Bean, Keel- Dr. Drs. J.K. Bean, Keel- Neus en Oorarts
‘s Lands Hospitaal/
Diakonessen ziekenhuis
Mevr. S. Sitlapersad, VP specialist,
OSAS consulente, belast
met de slaapdiagnostiek en de
CPAP behandeling
Stichting Hoofd Hals Centrum Suriname is bereikbaar via headneckcs@gmail.com
