Verwelkingsziekte – Fusarium spp.
Symptomen: Verwelking van de planten, gevolgd door afsterving.
Bestrijding: – Planten op gronden met een hoge pH (6,5) – Vruchtwisseling toepassen, niet met tomaatachtigen – Gebruik variëteiten die resistent hiertegen zijn – Aangetaste planten en plantenresten opruimen en vernietigen – Indien nodig spuiten met Captan (3 gr/l water) (vt = 7 dgn).
Kiemplantenziekte, smeltersikie of ?damping off?: Pythium spp., Rhizoctonia solani en diverse andere schimmels en bacteriën
Symptomen: Uitval van kiemplanten, doordat de stengels wegrotten.
Bestrijding: – niet te dicht zaaien en niet te nat maken
– kiemplanten in een schoon medium uitkweken of de grond vooraf ontsmetten en in zaaibakken zaaien. De grond kan gestoomd worden (2 uur lang op constante temperatuur van 90ºC)
– gezond zaaizaad gebruiken of voorbehandelen met Captan (4 g/kg zaad)
– planten niet te lang in de zaaibak houden
– wanneer uitval optreedt spuiten met Captan 83 % w.p. (3 gr/l water)(vt=7 dgn) – aangetaste planten en planteresten opruimen en vernietigen.
Sclerotiumrot – Sclerotium rolfsii
Symptomen: Wit, straalvormig schimmelpluis op de stengelvoet en op de grond. Later geelbruine sclerotiën
op de grond, de stengelvoet en op de vrucht. De stengel wordt geringd, de bladeren worden geel, de plant verwelkt en sterft af. De schimmel treedt vooral op in de regentijd op plaatsen, waar de planten door wateroverlast zijn verzwakt en vooral op klei en zandgronden.
Bestrijding: – Zorgen voor een goede ontwatering
– Aangetaste planten met kluit uitgraven en verbranden – Planteresten vernietigen.
Vruchtrot of Anthracnose – Colletotrichum sp. of Gloeo sporium sp.
Kleine, bruine, ingezonken ronde vlekken, die later groter en nog dieper worden en in elkaar overvloeien tot grotere vlekken.
Bestrijding: – Zorgen voor een schone aanplant door snoeien, opruimen en vernietigen van aangetaste
vruchten en plantenresten – Adequate bemesting, zie voorschrift.
Virusziekten
Eggplant mosaic virus (EMV)
Symptomen: Mozaïekpatronen op de bladeren. De bladeren blijven klein en smal.
Bestrijding: – Zieke planten verwijderen en vernietigen
– Geen tomaat in de buurt van antroewa en boulanger telen.
Tobacco mosaic virus (TMV)
Symptomen: Mozaïek patronen op de bladeren. In een later stadium treedt een zodanige versmalling van het
blad op, dat de bladeren vetervormig worden.
Bestrijding: – Zieke planten verwijderen en vernietigen
– Kontakt vermijden met tabaksprodukten (sigaretten) tijdens het zaaien en overplanten.
Tomato bushy stunt virus (TBSV)
Symptomen: Bossige en gedrongen groei van de planten.
Bestrijding: – Zieke planten verwijderen en vernietigen.
Tomato spotted wilt virus (TSWV)
Symptomen: Bronskleurige vlekken op de bladeren en concentrische cirkels op de vruchten. Het virus gaat met het zaad over.
Bestrijding: – Zieke planten verwijderen en vernietigen.
Neusrot
Symptomen: Bruin tot zwart gekleurde ingezonken plek aan de onderzijde van de vruchten.
Bestrijding: Zorg voor een geregelde watertoevoer en voor voldoende kalk (beschelpen) in de bodem.
Plagen
Vruchtboorders – Aardrups – Agrotis repleta en Spodoptera sp.
Symptomen: Grote gaten in de bladeren, die ‘s nachts door de rupsen veroorzaakt worden. De rupsen zijn grijsbruin van kleur en kunnen 4,5 cm lang worden. Overdag verbergen ze zich in de grond rond de stengelvoet.
Bestrijding:
– Alle plantenresten (haarden) van het veld verwijderen alvorens nieuwe tomaten uit te planten
– Goede onkruidbeheersing en goed opbinden van tomaatplanten zodat de ondergrond kan opdrogen – De bodem rond de planten in een straal van 20 cm goed nat spuiten met Basudine/ Diazinon 60 % e.c. (3 cc/l water) (vt = 7 dgn).
Kotkoti – Gryllotalpidae
Symptomen: Jonge planten worden juist onder de grond doorgebeten en vaak wordt de plant gedeeltelijk in de gang getrokken door de bruine insekten (1-3 cm) met brede voorpoten en bijtende monddelen.
Bestrijding: – de planten iets langer doortelen in cups, waardoor de stengels verharden en minder smakelijk zijn voor de kotkoti’s – Aanaarden bij lichte schade, planten maken snel nieuwe wortels – Preventief: voor het zaaien het zaaibed behandelen met Basudine/ Diazinon 60 % e.c. (0,7 cc/m²)(vt = 7 dgn)
– Curatief: Mole Cricket bait (3 gr/m²) (vt = 7 dgn).
Mineervlieg – Liriomyza sp.
Symptomen: Zilverwitte slingerende gangen in het blad. De kleine vliegjes (1,5 mm) leggen hun eieren apart op het jonge blad. De larven boren in het blad en vreten een gang door het bladmoes. Schade treedt alleen op wanneer de kiemplantjes zwaar worden aangetast.
Bestrijding: – Aangetaste bladeren wegplukken en vernietigen – De oude aanplant opruimen alvorens nieuwe planten te zaaien – Er zijn natuurlijke vijanden in de omgeving, die de kans moeten krijgen om zich te vermeerderen. De biologische bestrijding kan heel effectief zijn, indien het gebruik van organofosfaten, carbamaten en pyrethroide insecticiden geminimaliseerd wordt
– Bij ernstige aantasting spuiten met Abalone 18 e.c. (biologisch insecticide/acaricide) (0,5 cc/l water)(vt = 1 dag) of Actara (0,5 gr/l water) (vt = 3 dgn).
Pijlstaartrups – Protoparce sexta paphus
Symptomen: Sterke bladvraat, waarbij een aantal bladstelen helemaal kaalgevreten zijn. De rupsen zijn groen met witte strepen, schuin op de zijkant van het lichaam. Aan het achterlijf is een kort staartje in de lucht gestoken. De vlinders zijn grijzig en 4-5 cm lang, ze vliegen alleen ‘s nachts.
Bestrijding: – De rupsen worden veel gedood door grote bruine wespen (marbonsoe) en vaak geparasiteerd (biologische bestrijding). Er verschijnen dan talloze witte kokonnetjes buiten op het rupsen lichaam. De rupsen vreten niet of nauwelijks meer en men moet hen met rust laten (niet spuiten) om de verspreiding van de parasiet te bevorderen. – Rupsen met de hand verzamelen en vernietigen.
Witte vlieg – Aleyrodidae
Symptomen: Groeiremming en bladmisvormingen door zuigschade en roetdauwvorming. De larven zijn 1-1,5mm groot, lichtgroen en later donker van kleur. De volwassen vliegen zijn wit en bedekt met een wit laagje poederige was. Ze komen in kolonies voor op de onderkant van de bladeren, waar ze onbeweeglijk zitten te zuigen. Bij het schudden van de plant vliegen ze op. Kolonievorming treedt vooral op wanneer de planten te droog en erg dicht staan.
Bestrijding: – Regelmatig de onderkant van de bladeren inspecteren; de aangetaste bladeren wegplukken
– Er treedt behoorlijke parasitering op, dus er is natuurlijke bestrijding door wespjes – Door het plaatsen van geel gekleurde kartonnen of plastiek vellen besmeerd met insektenlijm of stroperig vet (b.v grease) kunnen grote aantallen vliegen weggevangen worden – Indien de plaag zich uitbreidt en groeivertraging optreedt, bespuiten met Malathion (2-4 cc/l water) (vt = 3 dgn).
Bladluizen
Symptomen: Door zuigschade kunnen er bladmisvormingen en groeistagnaties plaatsvinden.
Bestrijding: In het beginstadium van de aantasting kunnen de aangetaste delen weggeplukt en vernietigd worden.
Bladroller – Psara pallicaudalis
De rups is bruingroen en glimmend en kan ongeveer 25 mm lang worden. De rups rolt dagelijks een nieuw blad tot een kokertje, waarin de rups zich verbergt. Van hieruit wordt het blad aangevreten, waarbij één opperhuid intakt blijft. De schade beperkt zich tot enkele bladeren per plant. De bestrijding is zelden noodzakelijk. De aangetaste bladeren (als er nog een rupsje in zit) kunnen weggeplukt en vernietigd worden.
Witte bonenmijt – Polyphagotarsonemus latus
Symptomen: Bruinverkleuring van de jonge bladeren, die smal blijven en misvormd raken. Het gehele groeipunt van de plant lijkt verbrand. De groei vermindert sterk en er treedt geen vruchtvorming meer op.
Bestrijding: Bespuiten met Torque (0,5-1 cc/l water) (vt = 3 dgn).
Aaltjes
Wortelknobbelaaltjes – Meloidoyne spp.
Symptomen: Slechte groei, weinig vruchtvorming en knobbels in de wortels.
Bestrijding:
– Vruchtwisseling toepassen met Crotalaria
– Aangetaste planten verwijderen en vernietigen
– Gebruiken van gezond plantmateriaal.
Neusrot (kalkgebrek)
Bruin tot zwart gekleurde, ingezonken plek aan de onderzijde van de vruchten.
Bestrijding:
– Zorg voor een geregelde water toevoer
– De grond beschelpen of bekalken.
Bron:
Ministerie van LVV
afdeling Voorlichting
Letitia Vriesdelaan 8 – 10
Tel.: 479112 tst. 1143 of 1116
